ภูมิคุ้มกัน คือสิ่งที่ช่วยปกป้องให้เด็ก ๆ มีสุขภาพที่ดีไปตลอดชีวิต
ทุกครั้งที่ถึงวันเกิด เด็กๆ มักร้องขอของขวัญที่ตัวเองอยากได้ แต่สำหรับแม่อย่างเรา ๆ สิ่งที่อยากมอบให้ กลับไม่ใช่ของเล่นราคาแพง หรือเค้กปอนด์ใหญ่ แต่เป็นการคาดหวังให้เด็ก ๆ มีสุขภาพแข็งแรง ห่างไกลจากโรคภัยและใช้ชีวิตอย่างมีความสุข “ของขวัญชิ้นสำคัญ” นี้เอง คนเป็นแม่สามารถมอบให้กับลูกรักได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์
วันนี้เราเลยนำบทความดี ๆ เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกรักตั้งแต่อยู่ในครรภ์ จาก นายแพทย์ นิวัฒน์ อรัญญาเกษมสุข มาฝากค่ะ
ภูมิคุ้มกันลูกน้อยสามารถสร้างได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ คุณแม่สามารถปกป้องลูกรักจากสิ่งเร้าที่อาจกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ได้ตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ โดยโรคภูมิแพ้ เกิดจากปัจจัย 2 ส่วนหลัก คือ พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม กล่าวคือพันธุกรรมเป็นสิ่งที่ได้มาจาก พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ไม่สามารถกำหนดหรือควบคุมได้ เช่น เมื่อเรามีประวัติในครอบครัวเป็นโรคภูมิแพ้ อย่าง การแพ้นมวัว ผื่นแพ้ผิวหนัง แพ้อากาศ จนถึงอาการหอบหืด ลมพิษ แพ้อาหาร แพ้ยา เยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ เป็นต้น ทารกในครรภ์จะมีความเสี่ยงสูงขึ้น การมีพ่อแม่หรือพี่น้อง 1 คนเป็นภูมิแพ้ ความเสี่ยงที่จะเกิดภูมิแพ้ในทารกมีประมาณร้อยละ 30 - 40 แต่ถ้าพ่อแม่หรือพี่น้องสองคนเป็นภูมิแพ้ ทารกจะมีความเสี่ยงถึงร้อยละ 50 - 80 แม้กระทั่งในครอบครัวที่ไม่มีประวัติภูมิแพ้เลย ก็ยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดภูมิแพ้ของทารกราวร้อยละ 15 เนื่องจากปัจจัยสำคัญอีกอย่างหนึ่ง คือ สิ่งแวดล้อม หรือ สิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัวเรา สามารถกระตุ้นให้เกิดโรคภูมิแพ้ได้ ซึ่งเราสามารถกำหนดหรือควบคุมได้ เช่น การหลีกเลี่ยงควันบุหรี่ ไม่สัมผัสกับสัตว์เลี้ยงที่มีขน เช่น สุนัขและแมว อยู่ในห้องที่มีอากาศถ่ายเทดี ไม่เก็บตุ๊กตาไว้ในห้อง และใช้เครื่องนอนป้องกันไรฝุ่น
นอกจากนี้อาหารที่แม่รับประทานก็เป็นปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมอีกอย่างหนึ่งที่ไม่ควรมองข้าม เพราะสามารถเป็นปัจจัยทางลบโดยกระตุ้นระบบภูมิแพ้ลูกตั้งแต่อยู่ในครรภ์ หรือเป็นปัจจัยบวกโดยส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกันทารกในครรภ์ก็ได้ เช่น นมวัว ถ้าได้รับมากเกินไป (ทานเป็นลิตร ๆ) ขณะตั้งครรภ์ อาจส่งผลให้เด็กเกิดภาวะภูมิแพ้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ในทางกลับกัน หากทานในปริมาณที่เหมาะสม และดื่มนมสูตรที่มีจุลินทรีย์สุขภาพ หรือโพรไบโอติก (Probiotics คือ จุลินทรีย์ที่มีชีวิต ซึ่งเมื่อรับประทานในปริมาณที่เพียงพอจะส่งผลดีต่อสุขภาพ) ก็จะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ลูกได้
ปัจจุบันมีหลายข้อมูลจากการวิจัยที่เชื่อถือได้ รายงานว่า การที่หญิงตั้งครรภ์ได้รับนมสูตรคุณแม่ตั้งครรภ์ ที่มีจุลินทรีย์สุขภาพ หรือโพรไบโอติก จะช่วยส่งเสริมการพัฒนาของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในทางเดินอาหารของทารก ซึ่งร้อยละ 80 ของระบบภูมิคุ้มกันอยู่ในทางเดินอาหาร จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์เหล่านี้จะช่วยกันสร้างอิมมูโนโกลบูลิน เอ (IgA) ชนิดเดียวกับที่พบในนมแม่ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงให้กับทารกตั้งแต่อยู่ในครรภ์ได้ ทำให้อัตราการติดเชื้อในทางเดินอาหารในทารกน้อยลง เกิดการติดเชื้อที่หูและระบบทางเดินหายใจน้อยลง และเกิดผื่นแพ้ผิวหนัง รวมถึงอาการหอบหืดน้อยกว่าเด็กที่แม่ไม่ได้ทานนมสูตรที่มีโพรไบโอติก นอกจากนี้ การรับวัคซีนของแม่ขณะตั้งครรภ์ อาจส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของลูกได้เช่นกัน เช่น การที่แม่ฉีดวัคซีนป้องการไข้หวัดใหญ่ เราพบว่าภูมิคุ้มกันโรคไข้หวัดใหญ่สามารถส่งผ่านไปป้องกันโรคในทารกแรกคลอดได้ จนอายุ 6 - 12 เดือน
เมื่อทราบดังนี้แล้ว คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ควรเริ่มหันมาใส่ใจดูแลตัวเองมากยิ่งขึ้นด้วยการรับประทานนมสูตรที่มีโพรไบโอติก เพื่อสร้างสุขภาพที่แข็งแรงของลูกรักในอนาคตนะคะ