สุขภาพดีแม้ไม่มีเนื้อสัตว์

การรับประทานอาหารให้ครบห้าหมู่ ทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน เกลือแร่ และวิตามินเป็นสิ่งที่ทุกคนควรปฏิบัติ  เพื่อส่งเสริม

ให้เกิดสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงเนื่องจากมีสารอาหารที่เพียงพอ อย่างไรก็ตามในสังคมปัจจุบันมีคนจำนวนมากที่รับประทานอาหารเจหรือมังสวิรัติ จึงต้องรับสารอาหารกลุ่มโปรตีนจากพืชทดแทนเนื้อสัตว์

สำหรับบุคคลทั่วไป (ไม่ได้เป็นนักกีฬา หรือมีความจำเป็นในการต้องการโปรตีนมากกว่าปกติ เช่น กำลังตั้งครรภ์ เป็นต้น) ต้องการโปรตีนประมาณ 0.8 ของน้ำหนักตัวในแต่ละวัน ตัวอย่างเช่น น้ำหนัก 50 กิโลกรัม ควรรับประทานโปรตีนประมาณ 40 กรัมต่อวัน หรือประมาณ 13 กรัมต่อมื้อ เราสามารถทราบปริมาณโปรตีนได้จากข้อมูลโภชนาการบนบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์ต่างๆ

โปรตีน 1 กรัม ให้พลังงาน 4 แคลอรี และเป็นส่วนสำคัญในการสร้างและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ซึ่งร่างกายของเราก็มีการสึกหรอจากการทำกิจกรรมต่างๆอยู่ตลอดเวลา  อีกทั้งโปรตีนยังเป็นส่วนประกอบของแทบทุกส่วนของร่างกายไม่ว่าจะเป็นเซลล์ เนื้อเยื่อ ฮอร์โมน เม็ดเลือด กล้ามเนื้อ ฯลฯ โปรตีนยังถูกนำมาใช้เป็นพลังงานเมื่อร่างกายขาดแคลนพลังงานหลักจากคาร์โบไฮเดรตอีกด้วย การรับประทานโปรตีนไม่เพียงพอจึงสามารถส่งผลเสียต่อร่างกายมากมาย เพื่อป้องกันการขาดโปรตีนในกลุ่มผู้รับประทานอาหารเจจึงควรรับประทานอาหารที่อุดมด้วยโปรตีนจากแหล่งอื่น เช่น เต้าหู้, นมถั่วเหลือง, ถั่วต่างๆ, ธัญพืช, เนยถั่ว เป็นต้น แต่สำหรับผู้ที่เป็นมังสวิรัติสามารถ มังสวิรัติสามารถรับโปรตีนจากสัตว์ได้โดยเลือกรับประทานผลิตภัณฑ์จากสัตว์ นม, ไข่, โยเกิร์ต เป็นต้น

สำหรับผู้รับประทานอาหารเจหรือมังสวิรัติที่ไม่สามารถรับประทานผลิตภัณฑ์จากสัตว์ได้ ควรรับประทานแหล่งโปรตีนที่ได้จากพืชอย่างหลากหลาย เนื่องจากโปรตีนจากสัตว์เป็นโปรตีนสมบูรณ์ คือมีกรดอะมิโนครบทั้ง 9 ชนิด แต่โปรตีนจากพืชยังคงขาดกรดอะมิโนบางตัวอยู่ ยกเว้นถั่วเหลือง (Soy) ที่ถือว่าเป็นโปรตีนสมบูรณ์ที่ได้จากพืช

แม้โปรตีนจะเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก แต่การรับประทานโปรตีนมากเกินความพอดีย่อมส่งผลเสียต่อร่างกาย เช่น ไปเพิ่มการทำงานของตับ ไตในการกำจัดโปรตีนส่วนเกิน, เกิดภาวะไม่สมดุลของกรด-ด่างในร่างกาย ร่างกายจะพยายามรักษาสมดุลโดยการดึงแคลเซียมมาใช้มากกว่าปกติ ส่งผลให้เกิดภาวะขาดแคลเซียม ภาวะกระดูกพรุนได้ นอกจากการขับโปรตีนส่วนเกินออกทางปัสสาวะแล้ว ร่างกายยังสามารถสะสมโปรตีนส่วนเกินในรูปของไขมันได้อีกด้วย

ดังนั้นการรับประทานโปรตีนให้พอดีกับที่ร่างกายต้องการ ไม่มาก หรือน้อยเกินไป ร่วมกับการรับประทานผักผลไม้ต่างๆ อย่างหลากหลาย และการรับประทานคาร์โบไฮเดรต ไขมันในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อให้ร่างกายเกิดความสมดุล มีสารอาหารที่จำเป็นอย่างเพียงพอ จะนำมาซึ่งสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงและปราศจากโรคภัยอย่างแท้จริง

คุณวรงค์พร แย้มประเสริฐ ที่ปรึกษาด้านโภชนาการ