เสริมสร้างพัฒนาการให้ลูกน้อยด้วยการปลูกผัก
การเรียนรู้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในตำรา แปลงผักเล็ก ๆ ในสวนหลังบ้านก็เป็นพื้นที่เรียนรู้แห่งใหม่ของเด็กได้เช่นกัน อาจารย์รณสิงห์ รือเรือง (นักจิตวิทยาคลินิก) มาชวนคุณพ่อคุณแม่สอนลูกปลูกต้นไม้ร่วมปลูกประสบการณ์และทักษะชีวิต ให้เด็กได้เรียนรู้ชีวิตจากธรรมชาติ เติบโตผ่านกิจกรรมการปลูกผักพร้อมปลูกฝังนิสัยให้เด็กชอบกินผักกัน
ชวนลูกปลูกผัก สร้างเสริมประสบการณ์ในสวน
1. ชวนลูกคิดปลูกผักอะไรดี ฝึกคิดและตั้งเป้าหมาย
เริ่มต้นจากการฝึกลูกคิดและตั้งคำถามถึงสิ่งที่ต้องการ เพื่อสร้างแรงกระตุ้นจากภายในให้เด็ก ๆ รู้จักนำข้อมูลและรายละเอียดต่าง ๆ มาคิดวิเคราะห์ สู่การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจนก่อนลงมือทำ กระบวนการเหล่านี้จะช่วยส่งเสริมพัฒนาทักษะสมองของเด็ก• ขั้นตอนแรกในการสอนลูกปลูกต้นไม้ คือเริ่มชวนลูกคิดว่าอยากปลูกผักอะไร? อาจเริ่มจากผักในเมนูที่เขาชอบ เพื่อเชื่อมโยงกับประสบการณ์เชิงบวกของเขา
• ลองถามลูกเมื่อผักโตขึ้นอยากนำไปทำเมนูอะไร? ช่วยกระตุ้นการใช้ความคิดสร้างสรรค์ โดยการต่อยอดจากประสบการณ์เดิม
• ตั้งคำถามชวนคิดหากมีผักมากกว่าที่ต้องการ ลูกอยากแบ่งให้ใครบ้าง? เป็นการฝึกให้ลูกรู้จักเอื้อเฟื้อ เช่น แจกเพื่อน แบ่งปันญาติพี่น้อง ฝากเพื่อนบ้าน ฯลฯ หรือนำไปขายเพื่อหารายได้
• ให้ลูกค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติม ว่าผักที่เลือกปลูกมีลักษณะอย่างไร? ต้องดูแลรักษาแบบไหน? เพื่อให้เขาได้เรียนรู้ก่อนลงมือปฏิบัติจริง
2. วางแผนการปลูกผัก ฝึกการตัดสินใจ
เมื่อมีเป้าหมายที่ชัดเจนแล้ว ขั้นตอนต่อมาลองชวนเด็ก ๆ มาวางแผนปลูกผักกัน เพื่อให้เขามองเห็นถึงทางเลือกและปัญหาหรืออุปสรรคที่อาจเกิดขึ้น การวางแผนปลูกผักช่วยให้เด็กได้ฝึกคิด รู้จักเลือกและตัดสินใจอย่างมีเหตุผล ยิ่งฝึกบ่อยขึ้นจะช่วยเสริมสร้างพัฒนาการและเพิ่มความมั่นใจ ทำให้เด็กกล้าริเริ่มทำสิ่งใหม่ด้วยตัวเอง• ชวนลูกสำรวจพื้นที่ในบ้านว่าควรปลูกผักบริเวณใด? เป็นการฝึกลูกสังเกตสิ่งต่าง ๆ รอบตัว แล้วลองถามเพิ่มเติม เช่น หากไม่มีพื้นที่ทำแปลงผักจะประยุกต์อย่างไร?
• ผักที่จะปลูกใช้วิธีปลูกแบบไหน? เช่น เพาะเมล็ด ปักชำ หรือปลูกจากผักต้นเดิม ลองให้ลูกหาข้อมูลเพื่อวางแผนการปลูกดูกันเลย
• เริ่มต้นชวนเด็กไปหาวัสดุอุปกรณ์จากสถานที่ต่าง ๆ เป็นการฝึกให้เด็กเรียนรู้และสำรวจแหล่งวัตถุดิบ เพื่อเตรียมการก่อนลงมือปลูก
แล้วนำข้อมูลที่ได้จากการเรียนรู้มาสรุป ซึ่งเป็นเสริมสร้างพัฒนาการการฝึกคิดเชิงวิเคราะห์เพื่อนำมาตัดสินใจอย่างเป็นเหตุเป็นผล สู่การวางแผนงานอย่างมีระบบเป็นขั้นเป็นตอนต่อไป
3. ลงมือปลูกผัก ฝึกวินัยและความรับผิดชอบ
มาถึงอีกขั้นตอนที่สำคัญที่จะช่วยส่งเสริมให้เด็กมีวินัยและฝึกความรับผิดชอบ คือการให้ลูกลงมือปลูกผักด้วยตัวเองและมอบหมายหน้าที่ให้เขาช่วยดูแลทุกวัน• ขั้นตอนแรกให้ช่วยกันปลูกผัก เพื่อฝึกการทำงานร่วมกันเป็นทีม โดยคุณพ่อคุณแม่เป็นตัวอย่างให้กับลูก
• กระตุ้นให้ลูกลงมือทำด้วยตัวเอง เพื่อฝึกความรับผิดชอบให้แก่เด็ก เขาจะเรียนรู้ได้ดีผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 เช่น ตักดินใส่กระถาง นำเมล็ดพันธุ์หรือต้นอ่อนลงดิน ฯลฯ
• มอบหมายหน้าที่ให้ช่วยดูแล เช่น รดน้ำเป็นเวลาทุกวัน ช่วยพรวนดิน ฯลฯ เป็นการฝึกวินัยให้เด็กทำอย่างสม่ำเสมอ
• ติดสติ๊กเกอร์หรือให้ดาวเมื่อลูกทำสิ่งที่ได้มอบหมายประจำวันสำเร็จ เพื่อเป็นการชมเชยและเสริมสร้างกำลังใจ
• ลูกได้เคลื่อนไหวใช้แรงในการใส่ดินหรือรดน้ำทุกวัน ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ได้อย่างดี
• ปลูกไปสอนไป สอนลูกปลูกต้นไม้ด้วยการสอดแทรกความรู้ที่เป็นประโยชน์ เช่น วิธีดูแลรักษา รดน้ำผักให้เป็นเวลา และยังเป็นการสร้างช่วงเวลาดี ๆ ที่เติมเต็มความสัมพันธ์ครอบครัวให้อบอุ่นยิ่งขึ้น
การมอบหมายหน้าที่และทำกิจกรรมให้เด็กทำอย่างสม่ำเสมอ เป็นกระบวนการสร้างวินัย (Self-Discipline) ที่ดีอย่างหนึ่ง ช่วยปลูกฝังให้เด็กมีความรับผิดชอบและทำงานให้สำเร็จตามเป้าหมาย ยิ่งฝึกบ่อยๆ เด็กจะคิดเป็น ทำเป็น โดยไม่ต้องรอให้คนอื่นมาสั่ง
4. รอผักเติบโตและเก็บผลผลิต ฝึกความอดทนสู่ความสำเร็จ
ฝึกความอดทนรอคอยอย่างใจเย็นและมีสมาธิของเด็ก ๆ ด้วยการให้เขาเฝ้าดูการเปลี่ยนแปลงของผักอย่างค่อยเป็นค่อยไปจนเติบโตเต็มวัย โดยระหว่างรอคอยผักเติบโตเขาจะได้ฝึกสมาธิจดจ่อและเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ มากมาย เช่น• รู้จักอดทนรอคอย เพราะการปลูกผักมีระยะเวลาไม่สามารถเร่งให้โตได้ทันใจ
• ฝึกสมาธิจากการสังเกตการเปลี่ยนแปลงและการเติบโตของผัก เช่น สังเกตรูปทรง ขนาด สีสัน ของผักต่างชนิด ติดตามความสูง การผลิยอดอ่อน หรือสำรวจแมลงต่าง ๆ ฯลฯ
• ฝึกทักษะการจัดการเมื่อเจอปัญหาระหว่างทาง เช่น รากเน่าเพราะรดน้ำเยอะ ใบเริ่มเหี่ยวเฉา มีวัชพืช ฯลฯ เป็นการฝึกให้เด็กคิดและหาวิธีการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น
• ให้เด็กเก็บผักด้วยตัวเอง แล้วนำมาทำอาหารร่วมกัน เขาจะเกิดความภูมิใจและอยากกินผักที่ตัวเองปลูกกับมือ โดยไม่ต้องบังคับ
• ชื่นชมและให้คุณค่าในความพยายามที่ลูกปลูกผักสำเร็จ สิ่งนี้จะทำให้ลูกมีทัศนคติที่ดี รู้สึกถึงการมีคุณค่าในตัวเอง (Self Esteem) และเป็นที่ยอมรับจากคุณพ่อคุณแม่
การสอนลูกปลูกต้นไม้และชวนเด็กมาปลูกผักถือเป็นกิจกรรมเล็ก ๆ ในครอบครัว ที่ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการทักษะรอบด้าน และปลูกฝังวิธีคิดอย่างเป็นขั้นเป็นตอน เมื่อเกิดปัญหาเขาจะสามารถคิดเป็นและแก้ไขด้วยตัวเอง ช่วยสร้างความภาคภูมิใจที่ได้เห็นผลผลิตตามเป้าหมาย ที่สำคัญเมื่อเด็กมีความสุขและอารมณ์ดี สมองส่วนคิดก็จะทำงานได้เต็มที่ เมื่อฝึกฝนสม่ำเสมอทักษะต่าง ๆ เหล่านี้ก็จะถูกพัฒนาขึ้นติดตัวเด็กไปตลอดชีวิต
#N4HKThailand #HealthierKids
#N4HKThailand #HealthierKids
ซื้อผลิตภัณฑ์เนสท์เล่ :
