บางวันเรารู้สึกสมองล้า คิดงานไม่ออก หรือ เอ๊ะ! ทำไมไม่ค่อยกระปรี้กระเปร่าเลย เชื่อไหมคะ ว่าสาเหตุหลักมาจาก สมอง ของเรานั่นเอง “สมอง” อวัยวะเล็ก ๆ แต่สลับซับซ้อนที่สุดในร่างกาย ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ ได้ง่าย เป็นศูนย์รวมของระบบประสาท ที่จะคอยควบคุมกลไกต่าง ๆ ของร่างกายให้ทำงานร่วมกันอย่างสอดคล้อง พฤติกรรมบางอย่างในชีวิตประจำวันที่เราทำส่งผลทำร้ายสมองโดยไม่รู้ตัว ทั้งสมองเซื่องซึม เบลอ ๆ ทำงานหรือเรียนรู้ได้ไม่เต็มที่ แต่แก้ไขได้ด้วยพฤติกรรมการกินในชีวิตประจำวันนี่เอง
-
กินอาหารเช้าเสมอ เพราะสมองใช้น้ำตาลกลูโคสเป็นแหล่งพลังงานเดียว ในตอนเช้าที่ตื่นขึ้นมาร่างกายจะมีระดับน้ำตาลกลูโคสในเลือดต่ำ จึงต้องกินอาหารเช้าเพื่อเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดให้เพียงพอไปเลี้ยงสมอง ให้สมองกระปรี้กระเปร่า จะได้ทำงานหรือเรียนรู้ได้เต็มที่
เลือกอาหารเช้าที่ดี ประกอบด้วยอาหาร 3 กลุ่ม คือ คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ธัญพืชเต็มเมล็ด ผักผลไม้สด และโปรตีน ซึ่งร่างกายต้องใช้เวลานานขึ้นในการย่อยและดูดซึม อาหารประเภทนี้ค่อย ๆ ปลดปล่อยกลูโคสให้กับสมองเพื่อให้มีพลังงานอย่างต่อเนื่อง เป็นอาหารเช้าที่มีคุณภาพสำหรับสมอง ไม่กินอาหารมากเกินไป เพราะจะทำให้หลอดเลือดแดงในสมองตีบแข็ง การไหลเวียนเลือดไม่ดี สมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ดื่มน้ำให้เพียงพอ สมองประกอบด้วยน้ำถึง 85% ซึ่งมีส่วนสำคัญในการส่งข้อมูลในสมอง หากสมองขาดน้ำเซลล์สมองก็จะเหี่ยวและทำให้การรับส่งข้อมูลช้า คิดช้าหรือคิดไม่ค่อยออก และน้ำที่ดีที่สุดต่อสมองก็คือ “น้ำเปล่า” เพราะสามารถดูดซึมสู่สองได้ทันที ดังนั้น จึงควรจิบน้ำบ่อย ๆ ให้ได้วันละ 8 แก้ว สำหรับเด็ก ๆ ควรฝึกให้ลูกมีขวดน้ำเปล่าติดตัวไว้เสมอ รู้สึกกระหายน้ำเมื่อไหร่ก็หยิบขึ้นมาดื่มได้ทันที ไม่สูบบุหรี่ทั้งทางตรงและทางอ้อม ควันบุหรี่ทำให้หลอดเลือดแดงตีบ เป็นสาเหตุให้สมองเสื่อม ความสามารถในการเรียนรู้และการคิดวิเคราะห์ลดลง ไม่ว่าจะเป็นควันบุหรี่ที่มาในรูปแบบไหนก็ควรหลีกเลี่ยง ทั้งการสูบบุหรี่ทางตรงและการได้รับควันบุหรี่จากการสูดดมควัน หลีกเลียงที่ที่มีมลพิษ การสูดเอาอากาศที่เป็นมลพิษเข้าไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารตะกั่ว หรือสารปรอท มีผลทำลายสมองโดยตรง นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ การนอนหลับจะทำให้สมองได้พักผ่อน และจัดระเบียบความจำหรือสิ่งที่ได้เรียนรู้มาตลอดทั้งวัน เพื่อให้สมองบันทึกเป็นความทรงจำ การนอนหลับไม่เพียงพอหรืออดนอนจะส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมองส่วนฮิปโปแคมปัส อันเป็นสมองที่บันทึกความทรงจำใหม่ ออกซิเจนไปเลี้ยงสมองน้อย ไม่สามารถฟื้นฟูเซลล์ในร่างกายได้ดี ไม่นอนคลุมโปง การนอนคลุมโปงจะทำให้อากาศที่เราหายใจเข้าไปมีคาร์บอนไดออกไซด์มากขึ้น และมีออกซิเจนลดลง ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของสมอง ใช้ความคิดอยู่เสมอ เพราะหากไม่ฝึกการใช้ความคิดอยู่เสมอจะทำให้สมองฝ่อและประสิทธิภาพลดลง