พ่อแม่ทุกคนอยากให้ลูกสูง เพราะความสูงทำให้บุคลิกภาพดีและหวังว่าความสูงจะนำมาซึ่งสิ่งดีๆ ในชีวิต การเจริญเติบโตและความสูงของมนุษย์เป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและถูกกำหนดด้วยปัจจัยหลายอย่างทั้งภายนอกและภายในร่างกาย
มนุษย์ทุกคนสูงขึ้นตลอดเวลาตั้งแต่แรกเกิด โดยจะแตกต่างกันที่อัตราการเพิ่มความสูงในแต่ละช่วงอายุ เด็กจะมีความยาวลำตัวเพิ่มขึ้นเร็วมากในช่วงหนึ่งปีแรกจากนั้นจะค่อยๆ ช้าลง และมีความสูงเพิ่มขึ้นเร็วอีกครั้งเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น (Pubertal Growth Spurt) จากนั้นความสูงจะเพิ่มขึ้นในอัตราที่ช้าลง และหยุดสูงเมื่อกระดูกปิด โดยเด็กผู้หญิงหยุดสูงที่อายุประมาณ14-16 ปี หรือหลังมีประจำเดือนแล้ว
3 ปี เด็กผู้ชายหยุดสูงที่อายุประมาณ16-18 ปี หรือเสียงแตกมาแล้ว 4 ปี
กรรมพันธุ์มีผลต่อความสูงค่อนข้างมาก ถ้าพ่อแม่สูง ลูกมักจะสูง ถ้าพ่อแม่เตี้ย ลูกก็มักจะเตี้ยไปด้วย
สูตรคำนวณความสูงสุดท้ายจากความสูงของพ่อแม่ เป็นความสูงตามศักยภาพทางพันธุกรรม
เด็กชาย = (ความสูงของพ่อ+ความสูงของแม่+13)/2
เด็กหญิง = (ความสูงของพ่อ+ความสูงของแม่-13)/2
แต่ไม่ใช่ว่าถ้าพ่อแม่ไม่สูง ลูกจะไม่สามารถสูงกว่าพ่อแม่ได้เลย ยังมีปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมอื่๋นๆ ที่มีผลต่อความสูง เช่น อาหาร การออกกำลังกาย การนอนหลับพักผ่อน ภาวะความเจ็บป่วยทั้งร่างกายและจิตใจ
เด็กควรได้รับอาหารครบทั้ง 5 หมู่ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อให้ได้รับพลังงาน วิตามินและเกลือแร่ต่างๆ ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตอย่างครบถ้วน ระวังอย่าให้อ้วนหรือผอมจนเกินไปเพราะมีผลต่อความสูงทั้งสิ้น ดื่มนมทุกวันอย่างน้อยวันละ 2-3 แก้วเพื่อให้ได้รับแคลเซียม วิตามินดี อย่างเพียงพอ หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่น น้ำอัดลม ขนมกรุบกรอบ
การออกกำลังกายมีผลต่อการพัฒนาของกระดูกและกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายที่พอเหมาะคือวันละ 45-60 นาทีก็เพียงพอ การออกกำลังกายที่มากเกินไปทำให้พลังงานที่ได้รับถูกนำไปใช้จนไม่เหลือพอต่อการเจริญเติบโต
การนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอในช่วงเวลาที่เหมาะสม คือหลับสนิทในช่วงเวลา 22:00-02:00 น. มีผลต่อการหลั่งฮอร์โมนการเจริญเติบโตหรือ Growth Hormone อย่างมีประสิทธิภาพ
การเจ็บป่วยบ่อยๆ มีโรคประจำตัว หรือได้รับยาบางชนิดมีผลต่อการเจริญเติบโตและความสูงอย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อเกิดความเจ็บป่วยในช่วงเวลาที่ร่างกายกำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเช่นกำลังจะเข้าสู่วัยรุ่น
ในปัจจุบันมีโฆษณาอาหารเสริมเพิ่มความสูงมากมาย โฆษณาว่าสามารถเพิ่มความสูงได้ทันใจแม้ในผู้ใหญ่ที่โตเต็มที่แล้ว ผู้ปกครองควรพิจารณาด้วยความระมัดระวัง เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของการโฆษณาชวนเชื่อและอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของเด็กได้ ดังนั้นหากลูกรักมีความสูงที่น้อยกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน ควรปรึกษากุมารแพทย์เป็นอันดับแรก เพื่อให้ได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดและได้รับการดูแลที่เหมาะสมต่อไป
มนุษย์ทุกคนสูงขึ้นตลอดเวลาตั้งแต่แรกเกิด โดยจะแตกต่างกันที่อัตราการเพิ่มความสูงในแต่ละช่วงอายุ เด็กจะมีความยาวลำตัวเพิ่มขึ้นเร็วมากในช่วงหนึ่งปีแรกจากนั้นจะค่อยๆ ช้าลง และมีความสูงเพิ่มขึ้นเร็วอีกครั้งเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น (Pubertal Growth Spurt) จากนั้นความสูงจะเพิ่มขึ้นในอัตราที่ช้าลง และหยุดสูงเมื่อกระดูกปิด โดยเด็กผู้หญิงหยุดสูงที่อายุประมาณ14-16 ปี หรือหลังมีประจำเดือนแล้ว
3 ปี เด็กผู้ชายหยุดสูงที่อายุประมาณ16-18 ปี หรือเสียงแตกมาแล้ว 4 ปี
กรรมพันธุ์มีผลต่อความสูงค่อนข้างมาก ถ้าพ่อแม่สูง ลูกมักจะสูง ถ้าพ่อแม่เตี้ย ลูกก็มักจะเตี้ยไปด้วย
สูตรคำนวณความสูงสุดท้ายจากความสูงของพ่อแม่ เป็นความสูงตามศักยภาพทางพันธุกรรม
เด็กชาย = (ความสูงของพ่อ+ความสูงของแม่+13)/2
เด็กหญิง = (ความสูงของพ่อ+ความสูงของแม่-13)/2
แต่ไม่ใช่ว่าถ้าพ่อแม่ไม่สูง ลูกจะไม่สามารถสูงกว่าพ่อแม่ได้เลย ยังมีปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมอื่๋นๆ ที่มีผลต่อความสูง เช่น อาหาร การออกกำลังกาย การนอนหลับพักผ่อน ภาวะความเจ็บป่วยทั้งร่างกายและจิตใจ
เด็กควรได้รับอาหารครบทั้ง 5 หมู่ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อให้ได้รับพลังงาน วิตามินและเกลือแร่ต่างๆ ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตอย่างครบถ้วน ระวังอย่าให้อ้วนหรือผอมจนเกินไปเพราะมีผลต่อความสูงทั้งสิ้น ดื่มนมทุกวันอย่างน้อยวันละ 2-3 แก้วเพื่อให้ได้รับแคลเซียม วิตามินดี อย่างเพียงพอ หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่น น้ำอัดลม ขนมกรุบกรอบ
การออกกำลังกายมีผลต่อการพัฒนาของกระดูกและกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายที่พอเหมาะคือวันละ 45-60 นาทีก็เพียงพอ การออกกำลังกายที่มากเกินไปทำให้พลังงานที่ได้รับถูกนำไปใช้จนไม่เหลือพอต่อการเจริญเติบโต
การนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอในช่วงเวลาที่เหมาะสม คือหลับสนิทในช่วงเวลา 22:00-02:00 น. มีผลต่อการหลั่งฮอร์โมนการเจริญเติบโตหรือ Growth Hormone อย่างมีประสิทธิภาพ
การเจ็บป่วยบ่อยๆ มีโรคประจำตัว หรือได้รับยาบางชนิดมีผลต่อการเจริญเติบโตและความสูงอย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อเกิดความเจ็บป่วยในช่วงเวลาที่ร่างกายกำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเช่นกำลังจะเข้าสู่วัยรุ่น
ในปัจจุบันมีโฆษณาอาหารเสริมเพิ่มความสูงมากมาย โฆษณาว่าสามารถเพิ่มความสูงได้ทันใจแม้ในผู้ใหญ่ที่โตเต็มที่แล้ว ผู้ปกครองควรพิจารณาด้วยความระมัดระวัง เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของการโฆษณาชวนเชื่อและอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของเด็กได้ ดังนั้นหากลูกรักมีความสูงที่น้อยกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน ควรปรึกษากุมารแพทย์เป็นอันดับแรก เพื่อให้ได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดและได้รับการดูแลที่เหมาะสมต่อไป
พญ.อุษณี ลีลาปรีชาเลิศ